Ad koyma

Yeni doğan çocuğa veya sonradan Müslüman olan kimseye isim koymak.
Varlıkları belirtmek, şahısları diğerlerinden ayırmak için kullanılan
kelimelere ad ( isim ) denmiştir.
Allahü teala, yeryüzünde yarattığı ilk insan ve
ilk peygamber olan Adem aleyhisselama her şeyin ismini ve faydasını
bildirdiğini Kur’an-ı kerimde haber verdi. Mealen; “Allah, Adem’e bütün
isimleri öğretti.” buyurdu (Bekara suresi : 31).
Tarihin her devrinde insanlar inanç ve adetlerine göre isimler
kullandılar. Türklerin İslamiyeti kabulünden önceki isimleri, çocukluk
ve gençlik dönemlerinde olmak üzere iki dönemde verilirdi. Doğumun
hemen ardından çocuğa ad verilmez, bir yaşından sonra adetlerine göre
büyük şölenler yapılır, oradaki en yaşlıları tarafından ad konurdu.
Esas isim, gençlik çağında gösterilen bir kahramanlıktan sonra
verilirdi.
İslamiyetten önce Araplarda herkes için adından başka bir de ilk
erkek çocuğuna bağlı olarak baba olduğunu belirten bir künye verilirdi.
Daha sonra kimin çocuğu olduğunu belirten neseb, doğum yerini gösteren
nisbet, bir de o şahsın daha iyi tanınmasını sağlayan lakabı olurdu.
İslam dininde çocuğa, doğumu müteakip yedinci Gün
ad koymak müstehabtır. Doğduktan sonra hemen ölen çocuk; yıkanır,
cenaze namazı kılınır ve ismi konur. Ad koymak, çocuğun babası
üzerindeki haklarından biri olarak kabul edilmiştir. Çocuğa ad seçme ve
ad koyma hakkı babaya aittir. Babası vefat etmiş ise bu hakkı anne
kullanır. Peygamber efendimizin “Muhammed” adını dedesi Abdülmuttalib
koydu.
Çocuğa ad koyarken yapılacak merasimde çocuğun babası, dedesi veya
en yaşlı, ilmi en çok olan çocuğu kucağına alır, abdestli olarak
kıbleye döner ve ayakta sağ kulağına ezan, sol kulağına kamet (ikamet)
okur. Üç kere kulaklarına seslenerek koydukları adı söylerler ve
böylece isim konmuş olur. Ardından şerbetler ikram edilir, tatlılar
yenilir ve merasim sona erer.
Ad seçme hususunda İslam alimleri bazı hükümler koymuşlardır. Hem
söylenişi, hem de manası güzel isimleri koymak müstehabtır. Çocuğa
konulacak isimlerin en kıymetlileri olarak; Abdullah, Abdurrahman,
Muhammed, Ahmed ve İbrahim isimleri bildirilmiştir. Bunlar, Allahü
tealanın sevdiklerini hatırlatan isimlerdir.
Türkler, bilhassa Osmanlılar, Peygamber efendimize karşı duydukları
derin saygı ve hürmet sebebiyle Muhammed ismini koymakla beraber bu
ism-i şerifi söylerken hürmetsizlik olabilir endişesiyle Mehmed
şeklinde söylemeyi uygun görmüşlerdir.
İslam adabına uymayan isimler kullanmak mekruhtur. Zira Peygamber
efendimiz çirkin isimleri değiştirirdi. İsyankar manasına gelen “Asiye”
ismini Cemile olarak değiştirmiştir.
İsim koyma ile ilgili hadis-i şeriflerde buyruldu ki:
Siz kıyamet gününde hem kendi adınızla, hem de babalarınızın adı ile çağrılırsınız. Bunun için kendinize güzel adlar koyun.
Kötü isim alan bunu güzel isme çevirsin.

Ad Koyma Bilgiler